Surxondaryo viloyatida yashovchi fuqaro olti yil avval O‘zbekistonda taqiqlangan diniy ma’ruzaga layk bosgani uchun uch yilga ozodlikdan mahrum etildi, deb xabar beradi Surxondaryo viloyati sudlarining rasmiy Telegram-kanali.
Jinoyat ishining qo‘zg‘atilishi 2019 yili sudlanuvchi Ulug‘bek Almardanovning Odnoklassniki ijtimoiy tarmog‘ida ekstremistik deb topilgan Abdug‘ani Umarov (Abdulloh domla)ning «Jannatga oshiqlar» videoma’ruzasiga «klass» deya baho berib, materialni virtual do‘stlari bilan baham ko‘rgani sabab bo‘lgan. Sud mazkur harakatlarni «axborot-telekommunikatsiya tarmoqlaridan foydalangan holda diniy ekstremizm g‘oyalarini o‘z ichiga olgan materiallarni tarqatish» (O‘zbekiston Jinoyat kodeksi 244-1-moddasi 3-qismi «g» bandi) sifatida tasniflagan.
Almardanovga nisbatan Jinoyat kodeksining yengillashtiruvchi holatlarga ko‘ra kam jazo tayinlashni nazarda tutuvchi 57-moddasi qo‘llanilgan. Biroq, hukmda «qilingan jinoyatning og‘irligi tufayli ayblanuvchiga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlangani» ta’kidlangan. Ushbu moddada nazarda tutilgan besh yildan sakkiz yilgacha bo‘lgan muddatga nisbatan umumiy rejimdagi koloniyalarda uch yil qamoq jazosi tayinlangan.
Xabar matnida sudlanuvchining motivlari, sudlanganligi va boshqa og‘irlashtiruvchi holatlar to‘g‘risida hech qanday ma’lumot berilmagan. Shuningdek, Almardanov sudlangan material O‘zbekistonda taqiqlangan materiallar reyestriga rasman kiritilganmi va agar kiritilgan bo‘lsa, bu qachon sodir bo‘lgani haqida ma’lumot berilmagan.
Darvoqe, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita saytida e’lon qilingan «ekstremistik va terroristik deb topilgan, olib kirish, ishlab chiqarish, tarqatish va O‘zbekiston hududiga ko‘rsatish taqiqlangan materiallar ro‘yxati» ism va nomlarning tartibsiz to‘plami bo‘lib, o‘qib bo‘lmaydigan va PDF formatida bo‘lib, bu aniq ma’lumotlarni topishni nihoyatda qiyinlashtiradi.
▶️ Surxondaryo viloyati sudlarining rasmiy sharhi mashhur o‘zbekistonlik bloger, Profi University asoschisi Bektosh Xatamovning kanalda Almardanovning hukmi haqidagi tanqidlariga javoban e’lon qilingan. Tanqidiy post muallifining ta’kidlashicha, taqiqlangan ma’ruzaga «klass» baho qo‘yish ekstremistik materiallarni tarqatish sifatida baholansa-da, bunday harakatlarni faol deb hisoblash mumkin emas, chunki mahkum xabar mazmunini targ‘ib qilmagan, unga izoh bermagan va boshqa foydalanuvchilarni uni ko‘rishga undamagan. Shunday qilib, passiv tarqatish bu harakatlar sodir etilganidan so‘ng olti yil davomida jamoat xavfsizligi uchun hech qanday oqibatlarga olib kelmagan, deya qayd etadi Xatamov Advokat G‘aniyev kanaliga tayangan holda.
Hukmni tanqid qiluvchilar, shuningdek, jinoyatning rasmiy mavjudligiga qaramay, Almardanov ayblanayotgan harakatlar 2019 yili sodir etilgani va jabrlanuvchi o‘shandan beri bunday jinoyatlarda ishtirok etmaganini ta’kidlashadi. Mavjud ma’lumotlarga ko‘ra, u ilgari sudlanmagan, oilali va bir farzandi bor. Blogerlar ushbu holatlarni hisobga olib, ozodlikdan mahrum qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan jazoni asosli deb hisoblaydilar.
