Rita Karasartova ozod etilganidan so‘ng, 18.09.2025. «Tandir media» videosidan kadr
Bishkekning Sverdlovskiy tumani sudi huquq faoli Rita Karasartovani besh yilga probatsiya nazoratiga va 50 ming som (572 dollar) miqdorida jarimaga hukm qildi. Bu haqda «Tandir media» xabar berdi.
Qaror 18 sentyabr kuni e’lon qilingan. Sud Karasartovani Qirg‘iziston Jinoyat kodeksining 278 va 327-moddalari bo‘yicha ommaviy tartibsizliklarga chaqirish va hokimiyatni zo‘ravonlik bilan egallab olishda aybdor deb topgan. Prokuror ilgari Karasartova uchun o‘n yillik qamoq jazosini so‘ragan edi.
Karasartova probatsiya muddati davomida huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan nazorat qilinadi.
▪️ Probatsiya nazorati ozodlikdan mahrum qilish jazosiga muqobil ravishda qo‘llaniladi va probatsiya organlari tomonidan muntazam ravishda nazorat qilish tizimi hisoblanadi. Mahkumlar ixtisoslashgan muassasaga vaqti-vaqti bilan kelib turishlari shart, yashash joyini ogohlantirmasdan o‘zgartirishga ruxsat etilmaydi va sud tomonidan belgilangan cheklovlarga rioya qilishlari shart. Probatsiya qoidalarini buzish qamoq jazosiga olib kelishi mumkin.
Karasartovaning advokati Janish Barakovning ma’lum qilishicha, himoyachi hukm bilan rozi emas va apellyatsiya berish niyatida. Uning so‘zlariga ko‘ra, sud huquq himoyachisini ommaviy tartibsizliklar va hokimiyatni zo‘ravonlik bilan egallab olishga chaqiriqlar bilan bog‘liq ayblovlar bo‘yicha aybdor deb topgan, biroq himoyaning barcha iltimoslari, jumladan lingvistik va psixologik hisobotlar tayyorlagan ekspertlarni chaqirish rad etilgan.
Barakov dalillar zaif ekanini ta’kidlab, ish materiallarida faqat mijozining izohlari skrinshotlari borligini ta’kidlaydi. «Ommaviy tartibsizliklar yoki hokimiyatni zo‘ravonlik bilan tortib olishga chaqiriqlar yo‘q. U huquq himoyachisi sifatida Tilekmat Kurenovning oilasiga yozgan maktubini e’lon qilish bilan kifoyalangan», — deydi advokat.
Shuningdek, u jinoiy ishda Karasartovani Kurenov bilan bog‘lovchi dalillar yo‘qligini ta’kidladi. Barakovga ko‘ra, faol sudga chaqirilmagan, uning ismi guvohlar ro‘yxatiga kiritilmagan, so‘roq ham o‘tkazilmagan. «Uni Rita bilan bog‘laydigan yagona narsa uning Facebook (RFda ekstremistik deb tan olingan va taqiqlangan Meta korporatsiyasiga tegishli tarmoq) dagi sahifasida e’lon qilingan xatdir», — dedi advokat.
▶️ Karasartova Bishkekda ushlanganidan so‘ng 2025 yil aprelidan beri hibsda. Materiallar maxfiy bo‘lgani uchun unga nisbatan ish yopiq sudda ko‘rib chiqildi. Ish bo‘yicha yana uch nafar ayblanuvchi ham ayblanmoqda, biroq ularning ismlari oshkor etilmagan.
Karasartova dastavval o‘zining hibsga olinishini faol Tilekmat Kurenovning ijtimoiy tarmoqlarda e’lon qilingan maktubi bilan bog‘lagan, biroq keyinroq uning ismi tergov materiallariga kiritilmaganiga aniqlik kiritgan. Iyul oyida tergov hibsxonasidan yo‘llagan maktubida u jinoiy ta’qiblar uning muxolif qarashlari bilan bog‘liqligini aytgan.
Qator xalqaro va mahalliy inson huquqlari tashkilotlari Karasartovaning hibsga olinishini tanqid qilib, unga qo‘yilgan ayblovlar olib tashlanishi va uning ozod etilishini talab qilmoqda.
Kurenov ham shu yilning aprel oyida Bishkekka BAAdan olib kelingan edi. Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasi (MXDQ) ma’lumotlariga ko‘ra, Kurenov xorijda bo‘lganida ijtimoiy tarmoqlarda muntazam ravishda ommaviy tartibsizliklarga chaqiruvchi provokatsion postlar va videomurojaatlarni e’lon qilib, hokimiyatni zo‘ravonlik bilan egallashga uringan.
ℹ️ Rita Karasartova ayollar huquqlarini himoya qilish va korrupsiyaga qarshi kurash borasidagi faoliyati bilan tanilgan. U Kampirobod (Andijon) suv omborining O‘zbekistonga berilishiga qarshi chiqqan «Kampirobod ishi»da ayblanuvchilar qatorida bo‘lgan. Ularning aksariyati 2022 yil 23 oktyabrda hibsga olingan. Ayblanuvchilarga «ommaviy tartibsizliklar uyushtirishga tayyorgarlik ko‘rish» aybi qo‘yilgan. 2024 yil aprel oyida sud mazkur ish bo‘yicha barcha ayblanuvchilarni oqladi.
